آشنایی با اصطلاحات رایج هنری | 50 اصطلاح تخصصی هنر

در هنر، استفاده از اصطلاحات تخصصی برای توصیف فرایندها، فنون و تکنیک‌های مختلف بسیار رایج است. از اصطلاحات رایج هنری هنر به‌عنوان زبان تخصصی آن استفاده می‌شود و به کمک آن‌ها هنرمندان و علاقه‌مندان به هنر می‌توانند بهترین بیان را برای آثار خود انتخاب کنند و با دیگران درباره هنر صحبت کنند. در این مقاله از فلورا آرت با ما باشید تا با اصطلاحات تخصصی هنر آشنا شوید.

اصطلاحات تخصصی هنر

اصطلاحات تخصصی هنر، به طور گسترده‌ای در دسته‌بندی‌های مختلف هنری وجود دارند. در زیر به برخی از این اصطلاحات رایج در هنر اشاره می‌کنیم. برای آشنایی با اصطلاحات هنر ادامه مقاله را مطالعه کنید.

1- آبستره  (Abstract)

Abstract به‌عنوان یکی از اصطلاحات رایج در هنر شناخته می‌شود. نوعی هنر است که شکل‌ها و تصاویر واقعی را تحت‌تأثیر قرار نمی‌دهد و از عناصر رنگ، خط و فرم استفاده می‌کند.

2- فرم

ساختار و شکل ظاهری یک آثار هنری که از عناصر مختلف مانند خط، رنگ، فرم و بافت تشکیل می‌شود را فرم می‌گویند.

3- پرتره  (Portrait)

 تصویری است که صورت یا تصویر یک شخص را به‌تفصیل نشان می‌دهد.

4- ابراکت  (Impressionism)

جنبشی در نقاشی که بر تأثیر نور و رنگ‌های طبیعی در لحظه‌ای خاص تمرکز دارد و تلاش می‌کند طبیعت را بااحساس و لحظه‌ای خاص بازگو کند ابراکت گفته می‌شود.

5- کولاژ  (Collage)

کولاژ ترکیب و ادغام اجزای مختلفی از تصاویر، متون، رنگ‌ها و اشیاء در یک آثار هنری است.

6- ابسترکت اکسپرسیونیسم  (Abstract Expressionism)

یکی از اصطلاحات تخصصی هنر را می‌توان Abstract Expressionism دانست. در نقاشی بر تعبیر شخصی هنرمند و بیان احساسات غریزی و غیرمنطقی تمرکز دارد.

7- نقاشی سنتی  (Traditional Painting)

 نوعی نقاشی که از تکنیک‌ها و استایل‌های قدیمی و سنتی هنر استفاده می‌کند.

8- نقاشی پوستر  (Poster Painting)

یکی دیگر از اصطلاحات رایج در هنر،  Poster Painting است. نقاشی‌هایی که برای تبلیغ محصولات، رویدادها یا ایده‌ها ساخته می‌شوند.

9- رنگ‌آمیزی  (Coloring)

 فرایند اعمال رنگ بر روی سطوح مختلف ازجمله کاغذ، پارچه یا ظروف.

10- سرآغاز  (Composition)

ترتیب و تنظیم عناصر مختلف در یک آثار هنری به‌منظور ایجاد توازن، تناسب و جذابیت بصری.

11- رنگ‌آمیزی آکریلیک  (Acrylic Painting)

 نوعی نقاشی که در آن رنگ‌های آکریلیک برای ایجاد تصاویر استفاده می‌شود.

12- تراش سنگ  (Stone Carving)

فرایند حکاکی و تراش سنگ برای ایجاد آثار هنری سه‌بعدی.

13- مجسمه‌سازی  (Sculpture)

هنر ساختار دادن به مواد مختلف مانند چوب، سنگ، فلز و خمیر برای ایجاد اشکال سه‌بعدی.

14- نقاشی روغنی  (Oil Painting)

نوعی نقاشی که در آن رنگ‌های روغنی برای ایجاد تصاویر استفاده می‌شود.

15- گرافیک  (Graphic Design)

گرافیک نیز یکی اصطلاحات رایج در هنر محسوب می‌شود. هنر طراحی و ایجاد تصاویر و گرافیک‌هایی برای انتقال پیام‌ها و ایده‌ها در صنعت تبلیغاتی و رسانه‌ها.

16- هنر جدید  (Contemporary Art)

هنری که در دوران حال و به‌تازگی خلق و توسعه‌یافته است و معمولاً تجربه‌های نوآورانه و تازه‌ای را در برمی‌گیرد.

17- نقاشی منظره  (Landscape Painting)

 تصویری است که صحنه‌های طبیعی مانند مناظر طبیعی، دریاچه‌ها و کوهستان‌ها را نشان می‌دهد.

18- ترمه‌کاری  (Woodworking)

هنر ساخت‌وساز با استفاده از چوب و ابزارهای چوب‌کاری برای ساختن مبلمان، اشیاء دکوراتیو و سازه‌های چوبی.

19- خط‌کشی  (Drawing)

ایجاد تصاویر و نقشه‌ها با استفاده از خطوط و نقاط بر روی سطوح مختلف.

20- هنر تزئینی  (Decorative Art)

هنری که از طریق طرح‌ها و الگوها برای تزئین اشیاء همچون سفال، فرش، تزئینات دیواری و مجسمه‌ها استفاده می‌شود.

21- پویاشناسی  (Kinetic Art)

هنری که از حرکت و جنبش به‌عنوان عنصر اصلی استفاده می‌کند تا تجربه‌ای پویا و متحرک را به بیننده منتقل کند.

22- هنر کارخانه‌ای  (Pop Art)

در مبحث اصطلاحات رایج در هنر، هنر کارخانه‌ای را داریم. جنبشی در هنر که از عناصر فرهنگی جامعهٔ مصرفی، اشیاء روزمره و آیکون‌های مشهور برای خلق آثار هنری استفاده می‌کند.

23- نقاشی دیجیتال (Digital Painting)

نوعی نقاشی که در آن ابزارها و فنون دیجیتال برای خلق تصاویر استفاده می‌شود.

24- هنر نصبی  (Installation Art)

 آثاری که در فضاهای سه‌بعدی ترکیبی از اشیاء، نور، صدا و عناصر دیگر را به کار می‌گیرند تا تجربهٔ فردی و تعامل با محیط را فراهم کنند.

25- هنر راه‌اندازی  (Performance Art)

شکلی از هنر که در آن از عملکرد و اجرا به‌عنوان عنصر اصلی برای بیان ایده‌ها، احساسات و پیام‌ها استفاده می‌شود.

26- نقاشی نئوکلاسیک  (Neoclassical Painting)

جریانی در نقاشی که از استایل کلاسیک یونان و روم بازنویسی می‌کند و بر تأکید بر ترتیب، تعادل و زیبایی صورت می‌گیرد.

27- هنر عمومی  (Public Art)

 آثار هنری که در فضاهای عمومی مانند پارک‌ها، میدان‌ها و ساختمان‌های عمومی قرار می‌گیرند و باهدف تعامل با جامعه ساخته می‌شوند.

28- فتوگرافی  (Photography)

فرایند ثبت تصاویر با استفاده از دوربین و تکنیک‌های نورپردازی را فتوگرافی می‌گویند که از اصطلاحات رایج در هنر است.

29- هنر استریت  (Street Art)

آثار هنری که بر روی دیوارها، ساختمان‌ها و فضاهای عمومی خلق می‌شوند و برای جلب‌توجه و بیان ایده‌ها و پیام‌های اجتماعی استفاده می‌شوند.

30- معماری  (Architecture)

هنر و علم طراحی و ساخت ساختمان‌ها و فضاهای زندگی انسان باتوجه‌به عوامل زیبایی، عملکرد و سازگاری با محیط.

31- نقاشی منظره شهری  (Urban Landscape Painting)

تصویری است که صحنه‌های شهری و معابر شهر را نشان می‌دهد.

32- معماری داخلی  (Interior Architecture)

هنر و علم طراحی و تزیین داخلی فضاها و ساختمان‌ها با تأکید بر استفاده از الگوها و عناصر طراحی داخلی.

33- نقاشی سرریز  (Overflow Painting)

 فنی در نقاشی که در آن رنگ‌ها را به طور غلطی بر روی کاغذ می‌ریزند تا اثرهای آبرنگ خلق شود.

34- هنر پرفورمنس  (Performance Art)

شکلی از هنر که در آن عملکرد و اجرا به‌عنوان عنصر اصلی برای بیان ایده‌ها، احساسات و پیام‌ها استفاده می‌شود.

35- هنر شهری  (Street Art)

آثار هنری که در فضاهای شهری ازجمله دیوارها، ساختمان‌ها و تجهیزات شهری خلق می‌شوند.

36- ترکیب‌پردازی  (Mixed Media)

 استفاده از مواد و رسانه‌های مختلف همچون رنگ، کاغذ، فرم‌های سه‌بعدی و الکترونیک برای خلق آثار هنری.

37- هنر مفهومی  (Conceptual Art)

 هنری که بر تأکید بر ایده، مفهوم و معنا تمرکز دارد و شکل ظاهری آن کم‌اهمیت است.

38- سرامیک  (Ceramics)

هنر ساخت و پخت اشیاء و سازه‌ها با استفاده از خاک سفالی و روش‌های سنتی و مدرن.

39- هنر انتقادی  (Critical Art)

هنری که با استفاده از تصاویر و آثار خود، به انتقاد از موضوعات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می‌پردازد.

40- هنر اجتماعی  (Social Art)

یکی از انواع اصطلاحات تخصصی هنر را می‌توان هنر اجتماعی دانست. هنری که باهدف ایجاد تغییر اجتماعی، توجه به مسائل اجتماعی و فرهنگی را جلب می‌کند.

50- سیاه‌قلم (Pen and Ink Drawing)

این اصطلاح به‌نوعی نقاشی اشاره دارد که در آن از خطوط سیاه و قلم استفاده می‌شود تا تصویری دقیق و اصولی را ترسیم کند. نقاشی سیاه‌قلم معمولاً با استفاده از قلم فشاری یا قلم پنهان انجام می‌شود و تکنیک‌های مختلفی مانند خط‌کشی عرضی، سایه زدایی و ایجاد تنوع در تیرگی و روشنایی را در برمی‌گیرد.

مطلب پیشنهادی : آموزش سیاه قلم

اصطلاحات رایج در هنر

برای آشنایی با اصطلاحات هنر به طور کامل، باید با اصطلاحات رایج در هر رشته هنری نیز آشنا شوید. علاوه بر اصطلاحات تخصصی هنر، برخی اصطلاحات رایج نیز در هر حوزه‌ هنری وجود دارند. به‌عنوان‌مثال می‌توان برای اصطلاحات رایج در هنر به موارد زیر اشاره کرد:

1- رنگ‌آمیزی

ویژگی رنگ‌آمیزی تنوع در استفاده از انواع رنگ است. تکنیک‌ها در این زیر شاخه عبارت‌اند از:

• پیگمنت: ماده‌ای است که برای تولید رنگ‌ها در نقاشی و رنگ‌آمیزی استفاده می‌شود.
• رنگ آکریلیک: نوعی رنگ محبوب در نقاشی که به‌صورت آبی محلول و خشک در بازار عرضه می‌شود.
• خط لبه‌دار: خطی است که با استفاده از لبه‌ مداد یا قلم رسم می‌شود.

2-  نقاشی

نقاشی یکی از رشته‌های هنری است که شامل تکنیک‌های زیر است:

• چرک‌نویسی: تکنیکی در نقاشی که در آن با استفاده از قلم و چرک و خمیر اقدام به خلق تصویر می‌شود.
• زمینه: قسمتی از تصویر نقاشی که به‌عنوان پس‌زمینه و در پس نقش‌ها به کار می‌رود.
• نقاشی روغنی: نوعی نقاشی است که در آن رنگ‌های روغنی بر روی پانل یا بوم تلفیق می‌شوند.
• پانوراما: نوعی تصویر بسیار پهناور که منظره‌های گسترده را به تصویر می‌کشد.
• چهره‌نگاری: نقاشی یا طراحی واقعیت مانند چهره‌ انسان یا حیوان.

3- مجسمه‌ سازی

یکی از رشته‌های هنرهای تجسمی که با مصالح مختلف به اشیا شکل داده می‌شود را مجسمه سازی می‌گویند. برخی اصطلاحات در این رشته عبارت است از:

• منحوته: اثر هنری سه‌بعدی که به‌وسیله‌ حذف مواد اضافه از یک ماده استخراج می‌شود.
• مدل‌سازی: فرایند ساخت مدل یک شی یا طرح اولیه قبل از ساخت مجسمه.
• پاتینه: لایه‌ای از مواد که بر روی مجسمه اعمال می‌شود تا به آن ظاهری قدیمی بدهد.

4- معماری

به علم طراحی ساختمان و زیباسازی فضای داخلی و نمای بیرونی ساختمان معماری گفته می‌شود. اجزای این رشته شامل موارد زیر است:

• فاز: بخشی از فرایند طراحی یک ساختمان که در آن نقشه‌ها و طرح‌ها به‌تفصیل بیشتری ارائه می‌شوند.
• فضای منفتح: فضایی است که توسط ساختارهای باز و بدون محدودیت تعریف می‌شود.
• بازیافت معماری: فرایند استفاده مجدد از ساختمان‌های قدیمی باهدف دسترسی به طراحی متفاوت و کاهش تلفات منابع.
• فضای باز:  فضایی که به‌صورت باز و بدون محدودیت ساخته شده است.
• ساختمان نمادین: ساختمانی که نمادها و نشانه‌های خاصی را به تصویر می‌کشد.
• طراحی داخلی: فرایند طراحی و تنظیم فضای داخلی یک ساختمان بر اساس نیازها و اهداف مشخص.

5- نمایش‌های تجسمی

شاخه‌ای دیگر در هنر، نمایش‌های تجسمی هستند که دارای اجزای زیر است:

• مپینگ: فرایند تخصیص تصاویر 2D بر روی سطح‌های سه‌بعدی یا مدل‌های سه‌بعدی.
• رندرینگ: فرایند تولید تصویر نهایی با استفاده از مدل‌های سه‌بعدی و تکنیک‌های رندرینگ.
• پوشش‌دهی: فرایند اعمال بافت‌ها و تصاویر به سطح‌های سه‌بعدی یا مدل‌های سه‌بعدی.

6- نمایشنامه و تئاتر

نمایشنامه و تئاتر در دسته رشته‌های هنری به سبک‌های مختلف قابل‌اجرا است؛ مانند موارد زیر:

• مونولوگ: قسمتی از نمایشنامه که توسط یک شخص به‌تنهایی بیان می‌شود.
• کمدی: نوعی نمایشنامه یا عملکرد تئاتری با موضوعات خنده‌دار و سرگرم‌کننده.
• موسیقی تئاتری: قطعات موسیقی که برای همراهی با نمایش تئاتری اجرا می‌شوند.

7- عکاسی

عکاسی یک‌رشته هنری با گستردگی زیاد است که اصطلاحات و اجزای زیادی دارد. بعضی از اصطلاحات رایج در هنر عکاسی عبارت‌اند از:

• عمق میدان: محدوده‌ای از تصویر که در آن اجسام در فاصله‌های مختلف از دوربین می‌توانند واضح و مشخص دیده شوند.
• کادربندی: انتخاب و ترتیب‌دادن عناصر تصویر در فریم یا قاب عکس.
• نورپردازی: استفاده از نور مناسب برای ایجاد اثرات و جلوه‌های ویژه در عکس.

8- موسیقی

رشته هنری موسیقی یکی از رشته‌های محبوب با اصطلاحات تخصصی است که برخی از اصطلاحات آن به شرح زیر است:

• سولفژ: تمرینی در موسیقی که در آن نت‌های مختلف به ترتیب اجرا می‌شوند.
• هارمونی: ترکیب صحیح نت‌ها در یک قطعه موسیقی به‌منظور ایجاد صدای هماهنگ و زیبا.
• تمپو: سرعت و ریتم موسیقی که تعیین می‌کند چقدر سریع یا آهسته قطعه اجرا می‌شود.

9- هنر معاصر

هنر معاصر می‌تواند شامل تکنیک‌های زیاد باشد که برخی از تکنیک‌های آن عبارت است از:

• آبرنگ: نوعی رنگ است که به آب اضافه‌شده و در طی زمان خشک می‌شود.
• کلاژ: ترکیب و ادغام اجزای مختلفی از مواد، تصاویر یا اشیاء در یک آثار هنری.
• استنسیل: فرایند ساخت الگو یا قالب از یک‌شکل و استفاده از آن برای تکرار طرح در کارهای هنری.

10- نمایش هنری

نمایش هنری دارای اصطلاحات رایج زیر است:

• مونتاژ: ترکیب و تنظیم بخش‌های مختلف ویدئو، صدا و تصاویر برای ایجاد یک آثار هنری کامل.
• پرفورمنس: عملکرد زنده و تعاملی که هنرمند در آن بر روی صحنه حضور دارد و ارتباط مستقیم با تماشاگران برقرار می‌کند.
• فرمانس: عملکرد هنری که به طور عمده بر اساس حرکت بدن و انتقال احساسات انجام می‌شود.

11- هنر مفهومی

در رشته‌های هنری، هنر مفهومی را داریم که شامل اصطلاحات زیر است:

• انستالیشمنت: فرایند خلق آثار هنری که بیشتر بر تجربه و احساس هنرمند تا روایت و جزئیات بصری تمرکز دارد.
• آرت‌اینستالیشن: نوعی هنر مفهومی که در آن آثار هنری به‌صورت مجسمه‌ها، نصب‌ها یا تنظیمات بزرگ در فضا نمایش داده می‌شوند.
• کنسپتوآلیسم: رویکردی در هنر که بیشتر تمرکز خود را بر ایده و مفهوم آثار هنری می‌گذارد تا صورت و ظاهر آن‌ها.

جمع بندی

در این مقاله هدف ما آشنایی با اصطلاحات هنر بود. این  تنها چند نمونه از اصطلاحات رایج در هنر هستند. همچنین، هر حوزهٔ هنری اصطلاحات واژگان خاص و تخصصی خود را دارد. بهتر است در هر حوزه هنری که علاقه دارید، بیشتر با اصطلاحات مربوطه آشنا شوید. این کمک خواهد کرد تا بهترین شکل ممکن را در بیان و تبیین هنر و آثار هنری خود داشته باشید.